Universidad Pública de Navarra - Nafarroako Univertsitate Publikoa
Nafarroako Unibertsitate Publikoa
| Kodea: 171302 | Irakasgaia: ESTATISTIKA II | ||||
| Kredituak: 6 | Mota: Nahitaezkoa | Ikasmaila: 2 | Iraupena: 1º S | ||
| Saila: Estatistika, Informatika eta Matematika | |||||
| Irakasleak: | |||||
| ABASCAL FERNANDEZ, ELENA (Resp) [Tutoretzak ] | ETXEBERRIA ANDUEZA, JAIONE [Tutoretzak ] | ||||
Deskripzioa/Edukiak
Irakasgai honetarako helburua ikasleak honakoak ikas ditzan da:
- Arazo ekonomikoak termino estatistikoetan planteatzea
- Problemak R-commander pakete estatistikoaren bitartez eta eskuz ebaztea
- Emaitzak zuzen interpretatzea
- Ikerketa txostena egitea
Irakasgai honetan honakoak jorratzen dira:
- Probabilitate banaketa nagusien ikerketa
- Inferentzia estatistikoa
Gaitasun orokorrak
CB3. Izaera sozial, zientifiko edo etikoko gai nabarmenei buruzko erabakiak igortzeko ikasleek datu garrantzitsuenak biltzeko eta interpretatzeko ahalmena izan dezatela (normalean bere ikerketa esparruaren barruan).
CB5. Ikasleek autonomia maila altuko ikasketak burutzeko beharrezkoak diren ikaskuntza trebetasunak garatu ditzaten
CG01. Analisirako eta sintesirako ahalmena.
CG02. Antolaketarako eta plangintzarako ahalmena.
CG03. Ama hizkuntzan ahozko eta idatzizko komunikazioa.
CG05. Ikerketa eremuari buruzko informatika ezaguerak.
CG07. Problemen ebazpenerako ahalmena.
CG14. Ahalmen kritiko eta autokritikoa.
CG17. Ikasketa autonomorako ahalmena.
Berariazko gaitasunak
CE03. Gaian profesionalak ez diren haiek ezagutu ezingo luketen eta enpresarako nabarmena den informazioaren eskuratzea datuetatik.
CE04. Tresna teknikoetan oinarritutako irizpide profesionalak ematea empresa kudeaketaren problemetan.
CE09. Arrazionaltasuna aplikatu errealitate ekonomikoaren analisiari eta deskribapenari.
Ikasketaren emaitzak
Ikasturtearen amaieran ikasleak gai izan behar du:
- Estatistikak kalitateko informazioa lortzeko bitarteko gisa eskaintzen dituen aukera handiak ezagutzeko eta azterketa estatistiko bat egitea beharrezkoa eta posible den egoerak bereizteko. Enpirikoki kontrastatu daitezkeen iritziak eta kontrastagarriak ez direnak bereizteko.
- Terminologia estatistikoa ulertzeko.
- Arazo ekonomiko bat termino estatistikoetan planteatzen jakiteko. Kasu bakoitzean sor litezkeen zailtasunak, eta dituen mugak eta baliabideak zuzentasunez eta egoki ebaluatzeko.
- Izaera ekonomikoa duten arazoetan inferentzia estatistikoa aplikatzeko.
- Emaitzak interpretatzeko eta azterketa baten ondorioak azaltzeko, datuak sortu diren inguruneari dagokionez.
- Txosten bat interpretatzeko eta zalantzan jartzeko
- Beste irakasgai batzuetan edo bere lanbidean behar ditzaketen teknika estatistiko berriak ulertzea ahalbidetuko dion jarrera garatzeko.
Zehazkiago, gauza izan behar du:
| askuntzaren emaitza | Edukia | Trebakuntza-jarduera | Ebaluaziorako tresna |
| rizko aldagaiak eta probabilitate-banaketa ohikoenak ulertzeko, baita haien ezaugarriak eta banaketa normalera zer baldintzetan hurbiltzen diren ulertzeko ere. | 1. eta 2. gaiak | Eskolak Teorikoak eta praktikoak | Ordenagailuarekin eta gabe egindako azterketak |
| pulazioaren eta laginaren arteko diferentziak ulertzeko. Lagin-banaketa nagusiak eta haien aplikagarritasuna ulertzeko. | 3. gaia | Eskolak Teorikoak eta praktikoak | Azterketak |
| ferentzia estatistikoan parte hartzen duten kontzeptuak ulertzeko. Errore desberdinak lortzeko behar diren lagin tamainak zehazteko. Konfiantza tarte bat eraiki eta interpretatzeko. Problema bati dagokion kontrastea aplikatzeko. Komunikabideen agertzen diren inkesten emaitzen kalitatea ebaluatzeko. Pakete estatistiko batek emandako emaitzak interpretatzeko. | 4, 5 eta 6. gaiak | Eskolak Teorikoak eta praktikoak | Ordenagailuarekin eta gabe egindako azterketak |
Metodologia
Jarduera hezigarriak:
Saio teorikoak A-1
Saio praktikoak A-2
Lan eta ariketen aurkezpena banaka edo taldeka A-3
Banakako tutoretzak edo talde murriztuetan A-4
Ikaste lan pertsonala A-5
Azterketa A-6
Auto-ebaluaketa A-7
Klase magistraletan adibide praktikoen bidez ilustratuko diren oinarrizko kontzeptuak aurkeztuko dira, honek ikaslea irakasgaia era autonomoan ikasten ahalbidetuko du. Gai bakoitzean saio teorikoak eta praktikoak era egoki tartekatuko dira. Saio praktikoak bi zati nagusietan bana daitezke: klasean irakasleak edo ikasleek eginen dituzten problemen ebazpenean datza lehenak. Bigarrenik ordenagailu sesioak izanen dira, zeinetan ikasleek problema praktikoak ebatziko dituzten software estatistiko baten laguntzaz. Ikasgaiaren materiala eskuragarri egonen da webgunean (NireIkasgelategia).
Ebaluazioa
| Ikaskuntzaren emaitza | Ebaluazio jarduera | Pisua (%) | Errekupera daitekeen edo ez | Eskatzen den nota minimoa |
| Zorizko aldagaiak eta probabilitate-banaketa ohikoenak eta haien propietateak ulertzea, banaketa normalera hurbiltzeko baldintzak jakitea. Populazioaren eta laginaren arteko desberdintasunak ulertzea, lagin banaketa nagusiak eta haien aplikagarritasuna, inferentzia estatistikoan parte hartzen duten kontzeptuak ulertzea. Konfiantza-tarte bat lortzea eta interpretatzea. Estimazio errore zehatz batentzat behar den lagin-tamainak zehaztea. Problema baterako kontraste egokia aplikatu. | Proba partzialak | 30% | Bai | Ez |
| Komunikabideetan agertzen diren inkesten emaitzen kalitatea ebaluatzea. Aurreko guztiak | Azterketa finala | 70% | Bai | Ez |
Ebaluaketa metodo horretan kontutan hartuko diren jarduerak hauek dira: praktikak egitea, ordenagailua erabiliz eta ordenagailurik gabeko proba partzialak egitea, ordenagailuko programa baten bidez ebatzitako problemak interpretatzea eta tutoretzetara joatea.
Azterketek irakasgaiaren alderdi teoriko eta praktikoei buruzko galderak izanen dituzte. Azterketen edukiaren barruan problemak ebaztea, test motako teoria-galderak eta/edo problema ekonomiko bat estatistikaren bidez ebazteko modua garatzea eta diseinatzea izan liteke.
Berreskurapen proba irakasgai osoaren alderdi teoriko eta praktikoei buruzko azterketa bat izanen da. Proba honek irakasgaiaren eduki guztiak ebaluatzea du helburu eta azken kalifikazioan %100eko pisua izanen du.
Gai-zerrenda
GAIA 0. Probabilitatearen oinarrizko kontzeptuak
GAIA 1. Zorizko aldagaiak eta banaketa probabilitate diskretuak
- Zorizko aldagai diskretua
- Probabilitate banaketa diskretuak: probabilitate funtzioak eta banaketak
- Zorizko aldagai diskretuen ezaugarriak. Itxaropena, bataz bestekoa, bariantza
- Banaketa binarioa eta Binomiala.
- Poisson-en banaketa
- Beste banaketa batzuk
GAIA 2. Zorizko aldagaiak eta banaketa probabilitate jarraituak
- Zorizko aldagai jarraitua
- Probabilitate banaketa jarraituak: dentsitate funtzioak eta banaketak
- Zorizko aldagai jarraituen ezaugarriak. Itxaropena, bataz bestekoa, bariantza
- Banaketa normala
- Banaketa normala, banaketa Binomiala eta Poissonen banaketen hurbilpen gisa.
- Beste banaketa batzuk
GAIA 3. Inferentzia estatistikora sarrera eta laginketa
- Inferentzia erabakiak hartzeko tresna gisa
- Laginketaren kontzeptuak
- Itzuleradun laginketa eta Populazio finituetan laginketa
- Lagin banaketa nagusiak: Lagineko bataz bestekoa eta lagineko proportzioa
GAIA 4. Estimazioa
- Estimazio puntuala
- Estimatzaile baten propietate desiragarriak
- Estimazio metodoak
- Konfiantza tarteak: konfiantza maila eta errore marjina
- Populazio baten parametroentzat konfiantza tarteak
- Bi populazioren konparaketarako, bi parametroren konfiantza tarteak
- Lagina tamaina
- Programa informatikoen bidez estimazioak lortzea
GAIA 5. Hipotesi kontrastea
- Hipotesi kontrasteen kontzeptuak
- Populazioen parametroen kontrasteak
- Populazioak konparatzeko kontrasteak
- Bariantza analisia
- Programa informatikoen bidez kontrasteak egitea
GAIA 6. Kontraste ez parametrikoak
- Metodo ez parametrikoetara sarrera
- Egiantz handieneko kontrastea
- Independentzia kontrastea
- Populazioak konparatzeko kontrasteak
- Programa informatikoen bidez kontraste ez parametrikoak egitea
Bibliografia
Sar zaitez irakasleak liburutegiari eskatu dion bibliografian.
Oinarrizko testuak
Newbold, P, Carlson, W.L. y Thorne, B. (2013). Estadística para Administración y Economía. Editorial Prentice Hall.
Newbold, P, Carlson, W.L. y Thorne, B. (2013). Statistics for Business and Economics. 6th Edition. Editorial Prentice Hall.
MiAulario-ren erabilera sustatuko da, zeinetan klaseak erabiliko den materiala eskegita egonen den.
Bibliografia osagarria
Levin, Rubin, Balderas, Del Valle y Gómez (2004) Estadística para la administración y la economía. Editorial Prentice Hall.
Lind D.A., Marchal W.G. y Wathen S.A. (2008) Estadística Aplicada a los negocios y a la Economía. Editorial McGraw - Hill.